Το μοναστήρι της Τσούκας στο Ελληνικό

Ένα μοναστήρι αληθινό φρούριο

Πολλά  υψώματα της ορεινής Ηπείρου φέρουν την ονομασία «Τσούκα»  που σημαίνει ψηλή κορυφή.  Σ' ένα από αυτά, σε υψόμετρο 760μ. κοντά  στο χωριό Ελληνικό, είναι κτισμένη και η ομώνυμη μονή, αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου. Έχει ιστορία δέκα αιώνων και μοναδική θέα στη χαράδρα του Αράχθου, στο χείλος της οποίας είναι χτισμένη.

Το σημερινό μοναστηριακό συγκρότημα αποτελείται από το καθολικό, το κωδωνοστάσιο (1866), τα κελιά, το παρεκκλήσι της Παναγίας, την στέρνα και  βοηθητικούς χώρους. Όλα περιβάλλονται από ψηλό πέτρινο περίβολο που γίνεται ένα με το τραχύ τοπίο δίνοντας του φρουριακό χαρακτήρα.

Περνώντας την Πύλη, το «τότε» και το «τώρα» γίνονται ένα!

Επιβλητική είναι η είσοδος με εξαιρετικής τεχνικής τοξωτό υπέρθυρο και ορθογώνιο πλαίσιο όπου υπάρχει και η επιγραφή με την χρονολογία 1190, καθώς τότε ιδρύθηκε σύμφωνα με την παράδοση από τον αυτοκράτορα Ισαάκιο Β' Αγγελο Κομνηνό (1185-1195). Το καθολικό, που είναι μεταγενέστερο (17ος αιώνας), έχει χτιστεί από πελεκητές λευκές πέτρες ορθογώνιες οχ οριζόντιες στρώσεις και μοιάζει με την Κοίμηση της Θεοτόκου στα γειτονικά Πλαίσια και την Αγία Παρασκευή στο Πάτερο. Στο εσωτερικό του υπάρχουν τοιχογραφίες του 1779 που πιθανότατα έγιναν από αγιογράφο της σχολής του Καπεσόβου Ζαγορίου, με δαπάνη του κτήτορα Αλεξίου Παπαϊωάννου. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο και χρονολογείται το 1789.

Η αίγλη του μοναστηριού

Το μοναστήρι είχε μεγάλη περιουσία και συντηρούσε την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας το σχολείο του Ελληνικού. Απέκτησε μεγάλη φήμη με τα θαύματα της Παναγίας και το ιαματικό του νερό που, σύμφωνα με τον ποιητή Κ. Κρυστάλλη, ήταν περιζήτητο σε όλη την Ήπειρο.

Ενεργό ανδρικό μοναστήρι προσελκύει πλήθος προσκυνητών κάθε χρόνο με αποκορύφωμα την ημέρα της γιορτής του στις 8 Σεπτεμβρίου.