Η Μονή Κηπίνας κοντά στα χωριά Χριστοί και Καλαρρύτες

Σε πληροφοριακή πινακίδα στην είσοδο της Μονής διαβάζουμε τα ακόλουθα:

Το άπαρτο καστρομονάστηρο! Ένα με το βράχο!

Η Μονή Κηπίνας, είναι χτισμένη μέσα σε μεγάλη σπηλιά ενός κάθετου βράχου και η ίδρυση της, σύμφωνα με την κτητορική της επιγραφή, αποδίδεται το έτος 1349, ενώ σύμφωνα με τον Σεραφείμ Βυζάντιο, Μητροπολίτη Άρτας και ιστοριοδίφη, είναι ακόμα παλιότερη. Η προσπέλαση του μοναστηριού γίνεται από ένα μονοπάτι λαξευμένο στο βράχο, αλλά τα παλιά χρόνια η επικοινωνία διακοπτόταν από μια κινητή ξύλινη γέφυρα - τη λυσιά - η οποία αφαιρούνταν τη νύχτα ή σε περίπτωση κινδύνου, με τη σωζόμενη και σήμερα «μανιβέλα». Η θέση και η φύση του μνημείου, η κρύπτη του ισογείου, το μήκους 240 μ. σπήλαιο, που ανοίγεται στην βόρεια πλευρά του νάρθηκα, οι διπλανές πολεμίστρες και η περιορισμένη σε αυτό πρόσβαση, καθιστούσαν το μοναστήρι απροσπέλαστο και ένα από τα λίγα μοναστήρια που δεν καταστράφηκε από ληστρικές επιδρομές.

Από το παλιό μοναστηριακό συγκρότημα σώζεται το καθολικό, τέσσερα κελιά και ένα μικρό πέτρινο κτίριο που χρησίμευε για στάβλος. Το καθολικό, μικρός μονόχωρος ναός, χτισμένο σε επίμηκες σπήλαιο, φέρει στο εσωτερικό του πλούσιο εικονογραφικό διάκοσμο του 18"αι.

Η μεγάλη περίοδος ακμής της μονής είναι αναμφίβολα ο 18ος αι. Στα 1760, ο ηγούμενος της μονής, Καλλίνικος, χρηματοδότησε την ανέγερση γέφυρας στον Καλαρρύτικο, ενδεικτικό της ευμάρειας της μονής αλλά και  του κοινωνικού έργου που επιτελούσε στην περιοχή, γεγονός που αποδεικνύεται από το ότι n μονή διατηρούσε επίσης σχολείο και νερόμυλο.

Αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, η μονή πανηγυρίζει την "Παρασκευή μετά το Πάσχα, εορτή της Ζωοδόχου Πηγής.