Η Μονή Αγ. Παντελεήμονος στο Νησί των Ιωαννίνων

Η Μονή Αγίου Παντελεήμονος βρίσκεται στην ανατολική ακτή του Νησιού των Ιωαννίνων, σε ελάχιστη απόσταση από τη μονή Προδρόμου και είναι περισσότερο γνωστή εκτός των άλλων από τα γεγονότα του θανάτου του Αλή πασά των Ιωαννίνων σε κάποιο από τα κελιά της.

Περιλαμβάνει εκτός του καθολικού, διώροφα συγκροτήματα στα βόρεια και νότια και ερειπωμένα κελιά στα ανατολικά που διαμορφώνουν και τον περίβολο της Μονής. 

Η παλαιότερη μαρτυρία για τον ναό ανάγεται στον 15ο αιώνα και συνδέεται με την παρουσία μοναχών. Φαίνεται ότι στον ίδιο χώρο υπήρχε και το ησυχαστήριο του Αγίου Παντελεήμονα, που αναφέρεται στην βιογραφία των Μοναχών Αψαράδων το 1506 – 1507.Το 1800. Ο ναός καταστράφηκε από την πτώση βράχων, επισκευάστηκε και καταστράφηκε εκ νέου το 1810 από την ίδια αιτία. Επισκευάστηκε από τον ηγούμενο Ανανία λίγο αργότερα στην μορφή που έχει σήμερα.
Το καθολικό είναι βασιλική, μικρών διαστάσεων, με νεώτερο χαγιάτι στη νότια πλευρά και ψηλότερο γυναικωνίτη στα δυτικά. Δύο ξύλινες κιονοστοιχίες χωρίζουν το εσωτερικό του ναού σε τρία κλίτη. Στο νότιο τοίχο του ναού έχουν ενσωματωθεί τμήματα από τους προγενέστερους ναούς.
Τοιχογραφίες σώζονται μόνον εξωτερικά του νότιου τοίχου, που ανήκουν σε τέσσερις χρονολογικές φάσεις του 15ου, 16ου, 17ου και 19ου αιώνα. Απεικονίζονται η ένθρονη Θεοτόκος και παράσταση Δέησης με τον Άγιο Νικόλαο, νεότερη παράσταση του Αγίου Παντελεήμονος και στο πλαίσιό της η μορφή του Χριστού με ολόσωμους Αγγέλους.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το ξυλόγλυπτο τέμπλο που αποτελεί σύνθεση παλαιότερου ξυλόγλυπτου του 16ου – 17ου αιώνα και νεώτερων κατασκευών. Οι δεσποτικές εικόνες χρονολογούνται στο 19ο αιώνα.

Στα κελιά του μοναστηριού λειτουργεί σήμερα το Μουσείο Αλή και Προεπανασταικής περιόδου εμπλουτισμένο με συλλεκτικά αντικείμενα ιστορικής και ιδιάιτερα καλλιτεχνικής αξίας του Φώτη Ραπακούση.