Ι. Ν. Αγίου Χαραλάμπους στο Βρυσοχώρι Ιωαννίνων (Ζαγοροχώρια)

Σε περίοπτη θέση στο χωριό Βρυσοχώρι Ιωαννίνων είναι χτισμένη η εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπους αφιερωμένη στον πολιούχο του χωριού. Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα μεγάλης τρίκλιτης Βασιλικής με προεξέχοντα τρούλο στη δίρριχτη στέγη της. Aναφέρεται ότι στα 1813 με μπουγιουρντί του Αλή πασά ανακοινώνονταν η επιθυμία του να επιτραπεί στους Λεσιντσιώτες (σημερινούς Βρυσοχωρίτες) να χτίσουν όπου και όπως θέλουν, με δεδομένο ότι οι Τούρκοι επέβαλαν στους χριστιανούς να χτίζουν τους κεντρικούς ναούς τους στα χαμηλότερα μέρη του χωριού, συχνά δε και με δυο-τρία σκαλιά χαμηλότερα του εδάφους . Εν τω μεταξύ οι προεργασίες ανέγερσης είχαν αρχίσει από το 1809 και στα 1814 ολοκληρώθηκε το χτίσιμο του ναού σύμφωνα με κτητορική επιγραφή (διαστάσεων 0,40Χ0,60 εκ.) εντοιχισμένη στα δεξιά της κύριας εισόδου η οποία αναφέρει τα εξής: "ΕΚΤΙΣΘΗ Ο ΘΕΙΟΣ ΝΑΟΣ ΟΥΤΟΣ ΤΩΝ ΑΓΗΩ/Ν ΕΝΔΟΞΟΝ ΚΑΙ ΠΑΝΕΝΦΗΜΩΝ ΑΠΟΣΤΟ/ΛΟΝ ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΠΑΥΛΟΥ Κε ΤοΝ ΔΩΔΕΚΑ/ΔΕΞΗΑ των ΤΡΗΟΝ ΙΕΡΑΡΧΟΝ/ΑΡΗΣΤΕΡΑ ΤΟΥ ΑΓΗΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΔΙΑ ΣΙΝΔΡ/ΟΜΙΣ ΤΩΝ ΣΙΝΑΦΙΟΝ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΔΑΠΑΝΙ ΤΟ/Ν ΦΙΛΕΛΕΗΜΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΝ ΤΙΣ ΧΟΡΑΣ ΤΑΥ/ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΔΙΜΗΤΡΙΟΥ ΙΕΡΕΟΣ ΚΑΙ ΤΡΙΑΝΤΑΦΙΚΟΛΟΥ ΠΡΟΣΚΙΝΗΤΟΥ/ΚΩΝΣΤΑΝΤΙ ΠΡΟΣΚΙΝΙΤΟΥ 1814 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ Λ ΚΟ(;)ΡΥΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΛΣΤΑΓΑ"

 Σημαντικές πληροφορίες για την ολοκλήρωση της ανέγερσης αλλά και την ανακατασκευή του ναού δίνουν σωζόμενες μέχρι σήμερα ερανικές καταστάσεις, ισολογισμοί, εξοδολόγια, μαστόρων και υλικών  .Φαίνεται πως η μορφολογία του επικλινούς εδάφους αλλά και το μέγεθος του ναού δυσκόλεψαν τόσο το χτίσιμο όσο και τις εργασίες αποκατάστασης των ζημιών. Ο ναός του Αγίου Χαραλάμπους είναι ένα ορθογώνιο λιθόκτιστο κτίσμα με εξωτερικές διαστάσεις 26.00 μ. Χ 14.50 μ. χωρίς να συμπεριλαμβάνονται η αψίδα του Ιερού Βήματος και το χαγιάτι το οποίο είναι πρόσθετο στην αρχική κατασκευή. Στον Άγιο Χαράλαμπο υπάρχει γυναικωνίτης που καταλαμβάνει το νάρθηκα του ναού τόσο στο κάτω μέρος όσο και στον όροφο (υπερώο). Δεν έχει στασίδια και αυτό είναι πολύ συνηθισμένο στις μεταβυζαντινές εκκλησίες. Εκείνο όμως που διαθέτει είναι ένα θαυμάσιο από άποψη τεχνικής και ζωγραφικής καφασωτό. Χιονιαδίτες ζωγράφοι υπογράφουν στην αγιογράφηση του ναού.